# خلاقیت درشعر#

# مقدمه 
در ابتدا باید بدانیم که رعایت چه نکاتی در سرایش حائز اهمیت است، رعایت  کردن هارمونی و ِتم -موزیک  متن  وقتی شعر در زبان اتفاق می‌افتد زبان بدل به  کارگردان متن  می‌شود. و باید هارمونی شعر حسی تر شود، بازی های زبانی با تقطیع  و معکوس کردن جهت شعر در بازنویسی و تکه گردانی  و سطر چرخانی سطر ها به هم تنیده می شود و شعر باید خیلی صاف و بدون لکنت خوانده شود و غلظت اتفاق زبانی هم در آن بیش تر باشد، نباید با منطق نثر نوشته شود و سطرهایی که شعررا  به حیطه ی توضیح می کشانند ، حشو هستند وباید  حذف شوند در شعر  زبان را اکتیو و دعوت به حرف زدن  کنیم این بدان معناست که فقط با زبان کار کنیم، با زبان گفتگو کنیم شفاف کنیم به آن هیئت و منش بدهیم،بگداریم نفس بکشد، مثل رقیبی در میدان مبارزه زبان بزرگ است و  شعر خوب از لحاظ ساختاری تصویری زبانی به تو پاسخ می دهد

# تعریف خلاقیت 

استیون رابیتز 
خلاقیت را به معنای توانایی ترکیب اندیشه و نظرات در یک روش منحصر به فرد با ایجاد پیوستگی بین آنان بیان می کند
می توان گفت خلاقیت در هنر یعنی توانایی آفرینش تازه ها
تصورات موجود خیالی و مطرح ساختن ایده های ناب
خلاقیت توانایی نگریستن به مسائل و حوادث
آفرینش هنر همیشه با نوآوری مترادف بوده 
در این بین به تاثیر مثبت قدرت خلاقیت هم می توان آگاه شد
خلاقیت عمدتا اعتماد به نفس افراد را تقویت می کند
و به شکل گیری تصویر از فرد کمک می کند

سهراب میگه .
صدا کن مرا 
صدای تو خوب است
صدای تو سبزینه ی آن گیاه عجیبی ست 
که در انتهای صمیمیت حزن می روید

یا در جای دیگری میگه
نیست رنگی که بگوید با من
اندکی صبر سحر نزدیک است
هر دم این بانگ بر آرم از دل
وای این شب چقدر تاریک است
خنده ای کو که به دل انگیزم 
قطره ای کو که به دریا ریزم 
صخره ای کو که بدان آویزم
مثل این است که شب نمناک است
دیگران را هم غم هست به دل 
غم من لیک غمی نمناک است .

در واقع بخش اساسی هنر تجربه انسانی ست

من معتقدم اگر بپذیریم که زندگی و زیستن هنر است پس خلاقیت را درون زندگی و لابه لای تجربیات انسان و شیوه ی تجربیات او می توان یافت

سهراب میگه
زندگی تر شدن پی در پی 
زندگی آب تنی کردن در حوضچه اکنون است
رخت ها را بکنیم
آب در یک قدمی ست

ناگفته نماند که خلاقیت هم محدودیت های خود را دارد زیرا 
ماهیت آفرینش به سادگی در قالب اصطلاحات و نظریات نمی گنجند
از سوی دیگر ارائه معیارهای علمی و عملی که آفرینشگر ی را غیر از آن جدا کند دشوار است.
بنابراین خلاقیت هر فرد تا اندازه‌ای منحصر به فرد و تا اندازه‌ای محصول گرایشهای آزاد است

باز هم از سهراب 

من ندیدم دو صنوبر را با هم دشمن
من ندیدم بیدی سایه اش را بفروشد به زمیم
رایگان می بخشد نارون 
شاخه ی خود را به کلاغ
هر کجا برگی هست شور من می شکفد 
مثل یک گلدان می دهم گوش به موسیقی روییدن

در واقع می توان گفت خلاقیت نوعی خود شکوفایی ست و انگیزه ی آن فعال کردن تمامی استعداد های موجود زنده است....
خلاقیت در شعر به واسطه شعرا 
عمدتا به دو صورت اتفاق می افتد

۱/اغلب شاعران از استعاره های مفهومی را با مردم عامی شریک می شوند
۲/خلاقیت استعاری در نتیجه ی بکارگیری و تغییر استادانه ی استعاره های مفهومی مشترک در اثر بهره گیری شاعران از چهار ابزار مفهومی 
ترکیب /پرسش/پیچیده سازی/گسترش است.
یک مثال می زنم از سعدی 
ای که چشم های مرا مردمک 
یکی مردمی کن به نان و نمک

یا اگر اشتباه نکنم سعدی در جای دیگری میگه

به سبزی کجا تازه گردد دلم 
که سبزی بخواهد دمید از گلم .

منظور این است که می توان با بهره گیری خلاقانه از استعاره های متعارف و روزمره به واسطه ابزارهای گسترش پیچیده سازی و .... 
به خلاقیت دست زد 
مثل همان مثالی که عرض کردم

هدف از بیان آیین مطلب این است که بگویم خلاقیت 
علاوه بر تعاریفی که ارائه شده می تواند به صورت تاثیر پذیری از شاعران دیگر باشد . 
به طور مثال این خلاقیت حافظ است که  به تاثیر پذیری فردوسی داستان های کیکاووس را در چند بیت به زیبایی بیان کرده

#چپ_نویس
اولا چپ نویسی وقتی در یک شعر عروضی اتفاق می افتاد که شاعر زیر سایه وزن در گرو بازی با کلمات است . 
این بازی با کلمات هم می تواند در جهت مضمون سازی اتفاق بیوفتد و هم صرفا و صرفا ساخت وزن ‌ 
که باید عرض کنم اگر مورد اول باشد ، حسن محسوب می شود .

اما مورد دوم ، شعر قدری تصنعی می شود . 
همان استفاده از کلمات وزن پر کن ‌ . شاعر می گوید که گفته باشد ‌ 

اما نحوه ی چپ نویسی به چه صورت است ‌ 

شاعر بخشی از وزن را دارد و کلمات را مطابق با رکن عروضی، از چپ به راست کامل می کند . 
این چپ نویسی هم می تواند در چند مصرع باشد و هم در کل اثر . 

اگر همراه با نکته سنجی و دقت اتفاق بیوفتد می تواند عامل زیبایی باشد در غیر این صورت مصداق این مثل است 
کار هر کس نیست خرمن کوفتن 
گاو نر می خواهد و .....
 

منابع ،، ((چگونه شعری ننویسیم از ( علی عبدالرضایی) ))
آموزش قوالب شعری از (( مریم راد))

 گردآورنده : ابراهیم وطن خواه